Του Βαγγέλη Ν. Ζαμαντζά
Δεν είναι ένα απλό βιβλίο! Είναι μια έρευνα δεκαετιών η οποία μπορεί να προσθέσει το ισχυρότερο «όπλο» στα χέρια του Ελληνικού Κράτους στην προσπάθειά του να διεκδικήσει τις αποζημιώσεις για τις καταστροφές που προκάλεσαν στη χώρα μας τα ναζιστικά στρατεύματα.
Πρόκειται ίσως για τη σημαντικότερη καταγραφή, αφού αυτή προέρχεται από τον Καρλ Χάινς, μέλους του ΔΣ του Ιδρύματος Ιστορίας του 20ου αιώνα από τη Βρέμη. Το βιβλίο «Η οφειλή των επανορθώσεων – Υποθήκες της Γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα και την Ευρώπη», πρόσφατα μεταφράστηκε στα Ελληνικά και εκδόθηκε από τον «Τόπο μου» της Εθελοντικής Ομάδας Δράσης Πιερίας. Την περασμένη εβδομάδα μάλιστα, παρουσιάστηκε σε μια σειρά από πόλεις (μεταξύ των οποίων και στην Κατερίνη, από όπου είναι οι φωτογραφίες), κάνοντας ιδιαίτερα αίσθηση από τα στοιχεία που προσθέτει στην διεκδίκηση.
Ο Ηλίας Τσολακίδης, μιλώντας για το πώς προέκυψε η ιδέα της μετάφρασης στα ελληνικά, εξηγεί: «Πριν από 8 μήνες βρέθηκα στη Γερμανία σε μια κοινή εκδήλωση με ομιλητές έλληνες και γερμανούς. Εκεί, σε ένα διάλειμμα μου έδωσε το βιβλίο του (ο κ. Χάινς), το οποίο μου έκανε εντύπωση. Παράλληλα, μου εξέφρασε το παράπονο, για το γεγονός ότι δεν μπόρεσε να βρει έναν εκδοτικό οίκο, να το μεταφράσει στα Ελληνικά. Δεν γνωριζόμασταν περισσότερο από 5 λεπτά, αλλά του υποσχέθηκαν ότι θα το κάνουμε εμείς, χωρίς να γνωρίζω ποιο είναι το μέγεθος αυτής της δουλειάς.
Μετά από πολύ δρόμο, βρέθηκε ο μεταφραστής, η επιμελήτρια της μετάφρασης, αλλά και τρεις φιλόλογοι γυναίκες της πόλης μας, μέλη της Εθελοντικής Ομάδας –η Ειρήνη η Παξιμαδάκη, η Εύα Ανδρουλιδάκη και η Σοφία Ελευθεριάδου- οι οποίες σήκωσαν το βάρος της δουλειάς των τελευταίων μηνών, μεταφράζοντάς το στα ελληνικά.
Το αποτέλεσμα είναι εκπληκτικό, το βιβλίο βγήκε και έχει διαβαστεί ήδη από κριτικούς. Πέρα από το περιεχόμενό του, αυτήν τη στιγμή ίσως είναι το πιο σημαντικό ντοκουμέντο που διαθέτουμε σε ότι αφορά το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων. Είναι ένα βιβλίο που καλύπτει ένα βιβλιογραφικό κενό, αλλά περισσότερο είναι ένα βιβλίο το οποίο πρέπει να ενώσει! Να ενώσει όλες τις πλευρές, διότι δεν μπορούμε χωρισμένοι να έχουμε απαιτήσεις από τους γερμανούς. Δεν σας κρύβω –και έχω την υποχρέωση να τα πω αυτά- ότι δεν είμαστε μια γροθιά στο θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων. Υπάρχουν 4, 5 πλευρές αυτήν τη στιγμή, που ο καθένας κοιτάει το δικό του κομμάτι και αυτό είναι πολύ κακό. Πρέπει, τα σημεία, εκεί που τέμνονται αυτοί οι κύκλοι, να αποτελούν το κοινό σημείο πάνω στο οποίο θα προσηλωθούμε για να δουλέψουμε στα επόμενα χρόνια.»
Στο πλαίσιο της παρουσίας του στην Κατερίνη, ο κ. Καρλ Χάινς έδωσε συνέντευξη, αποκαλύπτοντας ιδιαίτερα σημαντικά στοιχεία για τις αποζημιώσεις, τις διεκδικήσεις, αλλά και για τον αγώνα που «τα παιδιά της γενιάς των δραστών» έχασαν τον αγώνα, ώστε να πάψουν να κυβερνούν κατάλοιπα των ναζί.
-Πώς ένας γερμανός αποφάσισε να ασχοληθεί με το συγκεκριμένο θέμα, που ενδεχομένως αποτελεί ταμπού;
Απ.: Είμαστε τα παιδιά της γενιάς των δραστών. Αυτοί οι οποίοι κατέστρεψαν την χώρα σας, είναι οι ναζιστές εναντίον των οποίων εξεγερθήκαμε τη δεκαετία του ’60 και του ’70. Δυστυχώς χάσαμε τον αγώνα. Για αυτό συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμα κατάλοιπα και να κυβερνούν.
Αυτός είναι ο λόγος που με οδήγησε να ασχοληθώ με το θέμα. Εδώ και 40 χρόνια ασχολούμαι ως γιατρός, είχα ασθενείς και έχω θεραπεύσει ανθρώπους οι οποία ήταν θύματα του ναζισμού. Αναγκαστικά, πήγα σε δικαστήρια, κατέθεσα εκθέσεις και αυτήν ήταν η ενασχόλησή μου με το αντικείμενο.
Όμως τα τελευταία χρόνια ασχολούμαι με το θέμα των γερμανικών αποζημιώσεων, διότι στις αρχές των μνημονίων, ένας φίλος μου από τη Θεσσαλονίκη ο Ζήσης ο Παπαδημητρίου, με είχε παρακαλέσει, να καταθέσω τα στοιχεία που είχα στα χέρια μου, μήπως και μπορέσει να γίνει κάποια ελάφρυνση του χρέους απέναντι στους δανειστές. Ιστορικά αποδεικνύεται, ότι η οικονομική δυσχέρεια της Ελλάδας, οφείλεται ακόμη και στα χρόνια της κατοχής. Ακόμη η Ελλάδα πληρώνει δάνεια, τα οποία πήρε την εποχή εκείνη, για να σταθεί στα πόδια της
-Με βάση τα στοιχεία που έχει συλλέξει, υπάρχει νομικό έρεισμα να διεκδικήσει η Ελλάδα αποζημιώσεις;
Απ.: Από πλευράς διεθνούς δικαίου η Ελλάδα έχει την δυνατότητα να διεκδικήσει αποζημιώσεις για την απώλεια ανθρώπινων ζωών, για την υποχρεωτική εργασία και για την καταστροφή των υποδομών που έχει υποστεί η χώρα. Αυτά, ότι κι αν λέει σήμερα η Γερμανία, η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να τα διεκδικήσει, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο
-Μετά από τόσα χρόνια, υπάρχει νομικό έρεισμα ή έχουν παραγραφεί οι αξιώσεις; Τι ισχύει;
Απ.: Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο δεν παραγράφεται τίποτα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι, ότι αυτήν τη στιγμή διεξάγεται μια συζήτηση σε νομικό επίπεδο, για τις καταστροφές που έχουν υποστεί Αφρικανικές χώρες από το 1904 έως το 1907. Άρα, αυτή η οικονομική υπεροχή της Γερμανίας, της επιτρέπει αυτή τη στιγμή, να λέει ότι αυτά έχουν παραγραφεί. Νομικά αυτή η θέση δεν στέκει!
-Το γερμανικό κοινό, εκεί που παρουσιάστηκε το βιβλίο σας, πώς αντιδρά και πώς το υποδέχεται;
Απ.: Υπάρχουν δύο πλευρές. Η πλευρά του απλού κόσμου, η οποία έρχεται να ακούσει, αφού έχουμε οργανώσει περισσότερες από 20 ομιλίες στην Γερμανία με πάρα πολύ μεγάλη συμμετοχή του κόσμου. Βέβαια, αυτή η πλευρά είναι μειοψηφία, αλλά υπάρχει πόλωση. Και από την άλλη πλευρά έχουμε τα γερμανικά μμε τα οποία παρουσιάζουν μια άλλη εικόνα. Υπάρχουν όμως οι απλοί πολίτες οι οποίοι ενδιαφέρονται να μάθουν, αλλά είναι η μειοψηφία.
-Μήπως και η οικονομική συγκυρία δεν είναι ευνοϊκή για να εγείρει τέτοια ζητήματα; Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, υπήρξε το μαύρο πρόβατο στην Ευρώπη για τους χειρισμούς της στα οικονομικά της…
Απ.: Το 1946 ο Αλέξανδρος Δοξιάδης, παρουσιάζει σε σχεδιαγράμματα της εποχής, τι έχει καταστραφεί στην Ελλάδα. Καταστράφηκε το 100% των γεφυρών πάνω από 40 μέτρα, εργοστάσια, δεξαμενές νερού, όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο με ακριβή στοιχεία. Καταστράφηκαν λιμάνια, σε ποιο ποσοστό καταστράφηκαν τα λιμάνια του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης. Τα εμπορικά πλοία είχαν κατασχεθεί και τα 3/4 από αυτά βυθίστηκαν τη στιγμή που αποχωρούσαν οι ναζί από την Ελλάδα. Καταστράφηκε όλο το δίκτυο τηλεπικοινωνιών. Χίλια χωριά ανά την Ελλάδα κάηκαν. Από αυτά, 100 χωριά κάηκαν ολοσχερώς. Υπάρχουν περιοχές που κάηκαν χωριά στο 90%, ενώ η θνησιμότητα ήταν τραγικά αυξημένη. Αυτά είναι στοιχεία τα οποία είναι αδιάσειστα και δίνουν το δικαίωμα στην Ελλάδα να διεκδικήσει τα πάντα.
-Συνεργάζεστε με επίσημους φορείς της Ελληνικής Πολιτείας για το ζήτημα;
Απ.: Υπάρχει μια πολύ στενή συνεργασία με έναν έλληνα επιστήμονα, ο οποίος εργάζεται πάνω στην αξιολόγηση των ελληνικών ντοκουμέντων. Υπάρχουν τα ελληνικά ντοκουμέντα (των καταστροφών), υπάρχουν και τα ελληνικά.
Τα γερμανικά ντοκουμέντα, είναι αυτά που βρήκαμε σε γερμανικές βιβλιοθήκες, δηλαδή έχουν προέλευση τη Γερμανία και παρουσιάζουν την γερμανική εκδοχή για τις καταστροφές. Και υπάρχουν και τα αντίστοιχα ελληνικά. Έχει πολύ μεγάλη σημασία όμως, αυτά τα δύο να τα φέρουμε κοντά και να τα συγκρίνουμε. Είμαστε πολύ κοντά στο να δημοσιεύσουμε το αποτέλεσμα αυτής της έρευνας, ενώ είμαστε σε επαφή και με πολιτικούς, ώστε να μπορέσουμε να παρουσιάσουμε το αποτέλεσμα αυτής της έρευνας
-Έχει υπολογιστεί το κόστος των αποζημιώσεων;
Απ.: Το συνολικό κόστος σύμφωνα με τη δική μας έρευνα ανέρχεται στα 190 δισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 65,5 δισεκατομμύρια αφορούν τις αποζημιώσεις των θυμάτων, ενώ 4,3 δισ. αφορούν το καταναγκαστικό δάνειο, το οποίο πήρε η Γερμανία από την Ελλάδα. Αυτά τα 190 δισεκατομμύρια δεν συμπίπτει με το νούμερο που έχει η διακομματική επιτροπή, αλλά αυτό οφείλεται στον διαφορετικό τύπο υπολογισμών.
Οι ειδήσεις της Κατερίνης και της Πιερίας με ένα κλικ.
