Ιδανικός προορισμός για εξόρμηση στη φύση, χαρακτηρίζεται ο υγρότοπος της Νέας Αγαθούπολης. Λίγα χιλιόμετρα βόρεια της Κατερίνης, ένας όμορφος παράκτιος υγρότοπος με αλόφυτα, αρμυρίκια και εκτεταμένους καλαμώνες, φιλοξενεί σημαντική ορθινοπανίδα και αποτελεί το νότιο κομμάτι του δέλτα του Αλιάκμονα.
Η εξόρμησή στην περιοχή, μπορεί να ξεκινήσει από το παρατηρητήριο πουλιών, το οποίο λειτουργεί με ευθύνη του Φορέα. Από εκεί οι επισκέπτες μπορούν να θαυμάσουν την εντυπωσιακή θέα που προσφέρει προς το Δέλτα του Αλιάκμονα και τον Θερμαϊκό κόλπο, χρησιμοποιώντας τηλεσκόπιο και κιάλια. Δίπλα από το παρατηρητήριο ξεκινά ένα μονοπάτι που προσφέρει μία διαδρομή περίπου είκοσι λεπτών περιφερειακά στον υγρότοπο, η οποία δίνει την ευκαιρία στους επισκέπτες να χαρούν από κοντά τα υδρόβια και τα παρυδάτια πουλιά που φιλοξενούνται εκεί.
O πορφυροτσικνιάς, η χαλκόκοτα, η βαρβάρα, ο θαλασσοσφυριχτής και ο αργυροπελεκάνος είναι κάποια από τα σημαντικά ή και σπάνια είδη πουλιών που μπορεί κανείς να δει στην περιοχή της Νέας Αγαθούπολης. Ωστόσο, ο υγρότοπος αυτός είναι γνωστός για τις χιλιάδες πάπιες που φιλοξενεί το χειμώνα, όταν έρχονται για να ξεχειμωνιάσουν κιρκίρια, γκισάρια, σφυριχτάρια, πρασινοκέφαλες, ψαλίδες, χουλιαρόπαπιες και άλλα είδη. Επίσης, οι καπακλήδες και οι πρασινοκέφαλες βρίσκονται εδώ όλο το χρόνο, οι σαρσέλες περνάνε κατά τη μετανάστευση, ενώ οι σπάνιες βαλτόπαπιες κάνουν την εμφάνισή τους το καλοκαίρι.
Από τα αρπακτικά, το πιο χαρακτηριστικό είδος είναι ο καλαμόκιρκος, ενώ ένα από τα πιο σημαντικά είδη που παρατηρείται το χειμώνα είναι ο απειλούμενος σε ευρωπαϊκό επίπεδο στικταετός. Αναμφισβήτητος πρωταγωνιστής, ωστόσο, είναι ο εντυπωσιακός θαλασσαετός, που εφορμά από το δέλτα του Αλιάκμονα στον υγρότοπο για να αναζητήσει τροφή. Είναι ένα από τα λίγα ζευγάρια θαλασσαετών που ζουν στην Ελλάδα.
Εκτός από τα πουλιά, στον υγρότοπο και στο παράκτιο τμήμα ζουν σε αφθονία γραικοχελώνες, νερόφιδα, πράσινες γουστέρες, λιβελούλες.
Οι υπεύθυνοι του Φορέα, δίνουν τη δυνατότητα για μια σειρά δραστηριοτήτων, σε όσους επιλέξουν να επισκεφθούν την περιοχή.
-Μετρήστε πόσα παπιά, ερωδιούς και αρπακτικά μπορείτε να δείτε στον υγρότοπο από το παρατηρητήριο, με τα κιάλια και τα τηλεσκόπια που διαθέτει ο Φορέας Διαχείρισης.
-Αν έχετε ποδήλατα κάντε μια βόλτα στον ποδηλατόδρομο που φτάνει ως την παραλία της Μεθώνης.
-Ακολουθήστε το μονοπάτι που ξεκινά από το παρατηρητήριο για μια κοντινή ματιά στα πλάσματα του υγροτόπου. Προσοχή, μην τα ενοχλείτε!
-Ελάτε στις εκδηλώσεις που διοργανώνει ο Φορέας Διαχείρισης στο παρατηρητήριο.
-Δοκιμάστε την τοπική γαστριμαργία στις παραθαλάσσιες ταβέρνες της γειτονικής Μεθώνης.
Παράδεισος βιοποικιλότητας
Η βιολογική ποικιλότητα ή βιοποικιλότητα αναφέρεται σε όλη την ποικιλία των μορφών της ζωής: μικροοργανισμούς, φυτά, ζώα, τα γονίδια που αυτά περιέχουν και τα οικοσυστήματα που απαρτίζουν.
Η χλωρίδα και η πανίδα
Στην προστατευόμενη περιοχή Δέλτα Αξιού, τα ποτάμια, οι λιμνοθάλασσες, οι αλμυρόβαλτοι, τα εύφορα χωράφια και η θάλασσα παρέχουν καταφύγιο για εκατοντάδες είδη φυτών και ζώων.
Συνολικά υπάρχουν περισσότερα από 370 είδη φυτών. Ορισμένα είναι προστατευόμενα, όπως ο κρίνος της θάλασσας, η φτέρη του νερού και το νεροκάστανο, ενώ άλλα, αν και απαντούν σε μεγάλους αριθμούς σε πολλά σημεία της προστατευόμενης περιοχής, συμβάλλουν τα μέγιστα στη διατήρηση της φυσιογνωμίας-δομής και λειτουργικότητας των παράκτιων υγροτοπικών οικοσυστημάτων:
-οι αρμυρήθρες, που με το φθινοπωρινό κόκκινο χρώμα τους στολίζουν τους αλμυρόβαλτους της παράκτιας ζώνης και δημιουργούν μικρά «νησάκια» μέσα στα κατακλυσμένα εδάφη, όπου πάνω τους φτιάχνουν τις φωλιές τους οι καλαμοκανάδες και οι βαρβάρες
-τα καλάμια και τα ψαθιά που μέσα στις πυκνές συστάδες τους κρύβουν φωλιές πορφυροτσικνιάδων, νεοσσούς πρασινοκέφαλης πάπιας και ράθυμους λιμνοβάτραχους που συλλαμβάνουν έντομα με την ευλύγιστη γλώσσα τους
Η περιοχή των δέλτα και των εκβολών των ποταμών Γαλλικός, Αξιός, Λουδίας, Αλιάκμονας και της Αλυκής Κίτρους αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προστατευόμενα υγροτοπικά συμπλέγματα της Ελλάδας. Χάρη στην κομβική της θέση και στην ποικιλία των ενδιαιτημάτων που συναντώνται σε αυτή την μεγάλη και ενιαία έκταση, αποτελεί πόλο έλξης για σημαντικούς πληθυσμούς πουλιών, πολλά από τα οποία σπάνια και προστατευόμενα.
Μεταξύ των πιο χαρακτηριστικών ειδών της περιοχής είναι η τουρλίδα, ο στικταετός, ο λεπτόραμφος και ο μαυροκέφαλος γλάρος, το φοινικόπτερο, ο λευκοτσικνιάς, η χαλκόκοτα και η βαρβάρα. Συνολικά, στην προστατευόμενη περιοχή έχουν καταγραφεί έως σήμερα 299 είδη πουλιών, σχεδόν το 70% των ειδών που έχουν παρατηρηθεί στη χώρα μας, από τα οποία τα 106 φωλιάζουν.
Μάλιστα, το καθεστώς προστασίας της περιοχής ήρθε κυρίως ως αναγνώριση της μεγάλης ορνιθολογικής αξίας της, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι οι οικότοποι και τα υπόλοιπα είδη χλωρίδας και πανίδας είναι μικρότερης σημασίας. Η προστατευόμενη περιοχή του Δέλτα Αξιού είναι παγκόσμιας ορνιθολογικής σημασίας γιατί:
-Είναι η μόνη περιοχή στην Ελλάδα όπου φωλιάζει ο λεπτόραμφος γλάρος, ενώ είναι επίσης από τις πιο σημαντικές της Ελλάδας και της Ευρώπης για την αναπαραγωγή του μαυροκέφαλου γλάρου, του γελογλάρονου, του χειμωνογλάρονου και του πορφυροτσικνιά.
-To δέλτα του Αξιού φιλοξενεί μία από τρεις μεγαλύτερες μεικτές αποικίες πουλιών της Ελλάδας, όπου φωλιάζουν έξι είδη ερωδιών (λευκοτσικνιάδες, κρυπτοτσικνιάδες, σταχτοτσικνιάδες, νυχτοκόρακες, γελαδάρηδες και αργυροτσικνιάδες), αλλά και χουλιαρομύτες, κορμοράνοι, λαγγόνες και χαλκόκοτες.
-Ιδιαίτερης σημασίας είναι το γεγονός ότι στο δέλτα του Αλιάκμονα φωλιάζει ένα από τα λίγα ζευγάρια θαλασσαετών που αναπαράγονται στη χώρα μας.
-Στην περιοχή διαχειμάζουν περισσότερα από 20.000 υδρόβια πουλιά, μεταξύ των οποίων πληθυσμοί διεθνούς σημασίας παγκοσμίως απειλούμενων ειδών, όπως ο αργυροπελεκάνος, ο στικταετός, η τουρλίδα, η βαρβάρα κ.α.
-Τη χρησιμοποιούν κατά τη μετανάστευση περισσότερα από 20.000 υδρόβια πουλιά, καθώς και μεγάλος αριθμός παρυδάτιων και γλαρονιών.
-Υποστηρίζει σημαντικούς πληθυσμούς (μεγαλύτερους του 1%) του αναπαραγόμενου πληθυσμού της Ευρώπης ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης του νεροχελίδονου, της αγκαθοκαλημάνας, του κρυπτοτσικνιά, της αετογερακίνας και της χουλιαρομύτας.
Γιατί τόσα πολλά και σπάνια είδη πουλιών εδώ;
Η προστατευόμενη περιοχή Δέλτα Αξιού υποστηρίζει αυτό τον μεγάλο πλούτο ορνιθοπανίδας –με σημαντικούς και σπάνιους πληθυσμούς πουλιών- παρά τις αλλοιώσεις που έχει υποστεί και παρά τις πιέσεις και απειλές που αντιμετωπίζει. Οι κυριότεροι λόγοι είναι:
Μεγάλη και ενιαία έκταση: Εάν κοιτάξει κανείς μία δορυφορική εικόνα της Ελλάδας θα δει ότι η προστατευόμενη περιοχή είναι μία από τα μεγαλύτερα σε έκταση υγροτοπικά συμπλέγματα της χώρας μας. Επίσης, οι εκβολές των τεσσάρων ποταμών είναι μία από τις μεγαλύτερες ενιαίες παράκτιες περιοχές της χώρας, όπου δεν υπάρχουν πόλεις, χωριά, δρόμοι και γενικώς υποδομές.
Κομβική Θέση: Ο ποταμός Αξιός αποτελεί κύρια μεταναστευτική οδό στον άξονα βορά – νότου για πολλά είδη πουλιών, ενώ όλοι οι παράκτιοι υγρότοποι είναι σημαντικοί σταθμοί ξεκούρασης κατά το κουραστικό ταξίδι της μετανάστευσης. Επιπλέον, υπάρχουν καθημερινά πολλές μετακινήσεις υδρόβιων πουλιών μεταξύ των υγροτόπων που βρέχονται από τον Θερμαϊκό (Λιμνοθάλασσα Επανομής, Αλυκή Αγγελοχωρίου, Αλυκή Κίτρους) αλλά και από και προς τις λίμνες Κορώνεια και Βόλβη.
Ποικιλία οικοτόπων: Η μεγάλη ποικιλία πουλιών οφείλεται και στους διαφορετικούς τύπους οικοτόπων, οι οποίοι προσφέρουν τροφή και χώρο για φώλιασμα, κούρνιασμα και διαχείμαση. Αλμυρόβαλτοι, παραποτάμια βλάστηση, έλη, καλαμώνες, ακόμη και οι ορυζώνες που λειτουργούν ως υγρότοποι την εποχή που είναι πλημμυρισμένοι, συνθέτουν ένα μωσαϊκό ενδιαιτημάτων που υποστηρίζει τη βιοποικιλότητα της περιοχής.
Σημείο συνάντησης… ορνιθοπαρατηρητών: Λόγω της μικρής απόστασης από τις γύρω πόλεις (Θεσσαλονίκη, Βέροια, Κατερίνη) οι υγρότοποι του Δέλτα Αξιού προσφέρονται για όσους θέλουν μία σύντομη απόδραση για βόλτα, παρατήρηση και φωτογράφηση. Έτσι τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι παρατηρητές πουλιών επισκέπτονται την περιοχή και όπως συμβαίνει συνήθως, όση περισσότερη «ένταση» παρατήρησης υπάρχει σε μία περιοχή τόσο περισσότερα είδη καταγράφονται και συνήθως αυτά είναι πολύ σπάνια. Για παράδειγμα το φθινόπωρο του 2007 ένας ερασιτέχνης παρατηρητής πουλιών επιβεβαίωσε την παρουσία δύο νέων για την περιοχή ειδών: της θωρακωτής σκαλίδρας, δεύτερη παρατήρηση για το είδος στην Ελλάδα και του τρίχρωμου φαλαρόποδα, τρίτη παρατήρηση για το είδος στην Ελλάδα, ενώ τον Αύγουστο του 2010 παρατηρήθηκε άτομο κόκκινου φαλαρόποδα Phalaropus fulicarius, έκτη παρατήρηση για το είδος στην Ελλάδα.
Πληρ.: Φορέας Προστατευόμενων Περιοχών Θερμαϊκού
Εάν θέλετε να λαμβάνετε εγκαίρως τις ειδήσεις πατήστε εδώ
Οι ειδήσεις της Κατερίνης και της Πιερίας με ένα κλικ.
