ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΔΙΟΥ – 51ο Φεστιβάλ Ολύμπου
Κυριακή 17 Ιουλίου
ΘΕΣΜΟΦΟΡΙΑΖΟΥΣΕΣ του Αριστοφάνη
Ώρα έναρξης : 9.30 μμ
Μετάφραση: Κ.Χ. Μύρης
(Κ. Γεωργουσόπουλος)
Σκηνοθεσία: Γιάννης Μπέζος
Πρωτότυπη μουσική – σύνθεση: Φοίβος Δεληβοριάς
Οι Θεσμοφοριάζουσες του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Μπέζου, παρουσιάζονται σε μεγάλη καλοκαιρινή περιοδεία σε όλη την Ελλάδα.
Ένα από τα τρία έργα γυναικών του ποιητή, μαζί με τις Εκκλησιάζουσες και τη Λυσιστράτη. Μία προσπάθεια του Αριστοφάνη να παρωδήσει τον μεγάλο Ευριπίδη, με βάση την συμπεριφορά των Αθηναίων γυναικών στην διάρκεια μιας μεγάλης μυστικιστικής γιορτής αποκλειστικά γυναικείας, τα Θεσμοφόρια.
Κατάθεση πολιτική και άκρως κωμική ταυτόχρονα.
Ο Αριστοφανικός λόγος, πάντα επίκαιρος και ηθογραφικός, μας θυμίζει ότι, ενώ έχουμε προοδεύσει σε διάφορους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας, ως κοινωνικά και πολιτικά όντα υστερούμε ακόμα και σήμερα και αναγνωρίζουμε τους εαυτούς μας στο σημαντικό κείμενο του.
Σκηνοθετικό σημείωμα:
Θεσμοφοριάζουσες 2022: Σε καιρούς που δοκιμάζεται η δημοκρατία και κινδυνεύει η κοινωνική συνοχή, ανθίζει η δημιουργικότητα των μεγάλων ποιητών. Η Αθήνα του τέλους του 5ου αιώνα π.Χ. βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο. Μέσα από την «θέση» και τις «θέσεις» των γυναικών, με αφορμή μία γιορτή – τα Θεσμοφόρια – και καυτηριάζοντας την προκλητική στάση ανδρών, διανοουμένων και πολιτικολογούντων, με όχημα τις δραματουργικές παραξενιές του μεγάλου Ευριπίδη, ο εξίσου μεγάλος Αριστοφάνης μας αποκαλύπτει τα προτερήματα και τις αδυναμίες των προγόνων μας, που δεν διαφέρουν και πολύ από τις σημερινές.
Όλα αυτά βέβαια, μέσα από την κωμική του καρδιά και διάθεση. Άλλωστε, το γέλιο είναι η μεγάλη παρηγοριά του λαού και οι μεγάλοι κωμικοί ποιητές είναι γνήσια λαϊκοί. Δηλαδή, μας κάνουν να θυμόμαστε και να ονειρευόμαστε ταυτόχρονα. Οι ψευτολαϊκοί απλώς κολακεύουν τις ευτελείς μας συνήθειες. (Γιάννης Μπέζος)
Διανομή:
Μνησίλοχος: Γιάννης Μπέζος – Ευριπίδης: Βλαδίμηρος Κυριακίδης – Κρίτυλλα: Φωτεινή Μπαξεβάνη – Αγάθωνας/Τοξότης: Λαέρτης Μαλκότσης – Χορός: Νίκη Σερέτη – Χορός: Γιάννα Παπαγεωργίου – Κλεισθένης: Παναγιώτης Κατσώλης – Χορός: Αρετή Πασχάλη – Χορός: Λήδα Καπνά – Υπηρέτης: Αλέξης Βιδαλάκης – Πρύτανης: Σταύρος Μαρκάλας – Χορός: Ντένια Στασινοπούλου – Χορός: ΚωνσταντίναΝταντάμη – Χορός: Αγγελική Γρηγοροπούλου – Χορός: Eλένη Ζαχοπούλου – Χορός: ΜανταλέναΚαραβάτου
Παραγωγή: Θεατρικές Επιχειρήσεις Τάγαρη
Γιάννης Μπέζος
Συνέντευξη: Ηρώ Τζημίκα
Ας ξεκινήσουμε με τις «Θεσμοφοριάζουσες» και ότι θα έρθετε στην Κατερίνη στα πλαίσια του 51ου Φεστιβάλ Ολύμπου. Πείτε μας μερικά λόγια για την παράσταση…
Έτσι για την ενημέρωση των ανθρώπων, είναι ένα από τα τρία έργα του Αριστοφάνη που αφορά τις γυναίκες της εποχής κατ’ επέκταση όλες τις γυναίκες, γιατί ο Αριστοφάνης είναι ένας κλασικός ποιητής, αυτά είναι γνωστά. Οπότε αυτό το έργο είναι πριν τη «Λυσιστράτη» και πριν τις «Εκλησιάζουσες», να το πούμε έτσι, χρονολογικά. Ένα έργο που έχει να κάνει με τη θέση των γυναικών στην αρχαία Αθήνα, η οποία δεν διαφέρει και πολύ από τη σημερινή, εκτός του ότι δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα, αλλά είχαν κοινωνικά, όπως ξέρουμε. Είχαν λόγο ισχυρό κι απόψεις. Δείχνει δηλαδή μία Αθήνα η οποία έχει προβλήματα μεγάλα πολιτικά, κοινωνικά και είναι σε μία ύφεση και κοινωνική και πολιτισμική και κυρίως πολιτική. Μέσα σε αυτό το κλίμα, η γιορτή των «Θεσμοφορίων» ήταν μία γιορτή, έτσι λίγο παγανιστική αμιγώς γυναικεία, επιτρεπόταν μόνο για έγγαμες γυναίκες, δεν μπορούσαν να βρίσκονται εκεί οι ελεύθερες και φυσικά απαγορευόταν να πλησιάσει κάποιος άντρας, μας παρουσιάζει να κάνουν κριτική όλων των πραγμάτων της πόλης. Αυτό σημαίνει ότι με έναν τρόπο παρακολουθούσαν τα πράγματα. Όλο αυτό είναι σε ένα κομβικό κλίμα και βεβαίως στο τέλος υπάρχει και η συμφιλίωση, όπως πάντα συμβαίνει στα έργα του Αριστοφάνη.
Με ποια κριτήρια θα πάρετε την απόφαση να σκηνοθετήσετε μία παράσταση, όπως επίσης να παίξετε και σε αυτή;
Πάντα μας «ερεθίζει» το έργο κι η στιγμή που γίνεται. Υπάρχει ένα ερωτηματικό στη δουλειά μας, όταν παίρνουμε ένα έργο, που πάντα προσπαθούμε να το απαντήσουμε, να το αποκωδικοποιήσουμε… Γιατί το γράφει αυτός που το γράφει! Ποια ανάγκη ωθεί τον συγγραφέα στο να το γράψει. Αυτό πρέπει να έναν τρόπο να βρεθεί, όσο μπορεί με την ιστορική έρευνα κτλ. Το δεύτερο ερωτηματικό είναι το «γιατί» να παρουσιάσουμε ένα τέτοιο έργο. Το πρώτο είναι απαντημένο ήδη. Ο Αριστοφάνης ξέρετε, ήταν ποιητής της αγοράς κι λόγος του ήταν «αγοραίος». Πολλές φορές ήταν τολμηρός και για να προλάβω τους σεμνούς φίλους μας, ήταν πιο τολμηρό το αρχαίο κείμενο από τη μετάφραση. Πάντα. Ο άλλος λόγος είναι γιατί να το ανεβάσουμε σήμερα. Θυμίζει κάτι από τον εαυτό μας. Δεν είναι επίκαιρο, είναι κλασικό κι αυτό έχει διαφορά. Η επικαιρότητα η δικιά μας δεν είναι τόσο σημαντική, είναι περισσότερο εκτονωτική και μερικές φορές «ανόητη». Χωρίς νόημα δηλαδή. Αυτό είναι κάτι που έχει να κάνει με τις συμπεριφορές των ανθρώπων, γι’ αυτό κι οι μεγάλοι κωμωδιογράφοι ασχολούνται με τις συμπεριφορές και όχι με συγκεκριμένα πρόσωπα. Παρόλο που ο Αριστοφάνης ασχολείται και με συγκεκριμένα ιστορικά πρόσωπα. Αυτό είναι το μεγάλο ζητούμενο. Ότι οι θεατές μπαίνουν σε ένα κλίμα αναγνωρίσιμο. Δεν είναι ένας κόσμος από το παρελθόν που ξαφνικά έπεσε στη ζωή. Είμαστε μία συνέχεια.
Μετά από όλες τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε για το έργο, θα ήθελα τη σκέψη μας για το πρώτο καλοκαίρι χωρίς περιορισμούς και μετά από 2 ολόκληρα χρόνια πρωτόγνωρων καταστάσεων για όλους μας. Πείτε μας τη δική σας οπτική στην κατάσταση…
Αυτά είναι θέματα της δημόσιας υγείας και μάλιστα όταν πρόκειται για μία πανδημία τέτοιου μεγέθους, είναι και πολύ περίεργο, γιατί δεν το έχουμε ξαναζήσει. Βλέπουμε όμως ότι ο χρόνος πάντα, αν το έχετε προσέξει, είναι σύμμαχός μας. Το καλοκαίρι του 2020 ήταν ανύπαρκτο, το καλοκαίρι του 2021 ήταν με κάποιους περιορισμούς, τώρα είναι ελεύθερο. Έτσι γίνεται κι ο χρόνος είναι ο μεγαλύτερος θεραπευτής σε αυτές τις περιπτώσεις. Όταν ο χρόνος συμβαδίσει μαζί με την επιστήμη και την έρευνα. Αυτό όμως δεν σημαίνει, ότι δεν πρέπει να είμαστε προσεκτικοί γενικότερα. Σε όλα τα θέματα κι όχι μόνο στα θέματα υγείας. Το θέμα της δημόσιας υγείας είναι το ένα κομμάτι και δεν χρειάζεται να έχει κάποιος ιδιαίτερο μυαλό για καταλάβει ότι πρέπει να προσέχει. Όταν μπαίνει κάποιος σε ένα χώρο δεν παθαίνει κάτι από το να φορέσει τη μάσκα του για πέντε λεπτά. Ούτε αλλοιώνεται η προσωπικότητά σου, ούτε παθαίνει τίποτα ο ψυχισμός σου. Ίσα, ίσα προστατεύεσαι. Είναι πιο θέμα προσωπικής ευθύνης και σοβαρότητας. Δεν συμπεριφερόμαστε ακόμα όπως πριν, γιατί ο ιός υπάρχει, κάποια στιγμή όμως θα εξαφανιστεί και θα «συμφιλιωθεί» μαζί μας και θα γίνει μία χρόνια αρρώστια, όπως λένε κι οι επιστήμονες. Το θέμα είναι τι μας αφήνει αυτό…
Θα ήθελα να σας το ρωτήσω κι αυτό στη συνέχεια. Αν υπάρχει ο φόβος ως «κατάλοιπο»…
Πάντα υπάρχει μία αμηχανία μπροστά σε κάτι τέτοιο, δεν θα έλεγα όμως ότι πρέπει να υπάρχει ο φόβος. Φυσικά υπάρχει όμως, υπάρχουν άνθρωποι που φοβούνται πολύ τους εμβολιασμούς, τις παρενέργειες κι όλα αυτά… Γιατί ο κάθε άνθρωπος είναι μία ξεχωριστή περίπτωση όσον αφορά την προσωπική του υγεία. Δεν σημαίνει όμως αυτό ότι πρέπει να μας χαρακτηρίσει ο φόβος. Η ζωή είναι παρούσα, συνεχίζεται και θα πρέπει να πορευτούμε με αυτό με την ανάλογη προσοχή. Και να ξέρουμε επίσης, ότι τα πράγματα δεν είναι αυτονόητα και χρειάζονται προσπάθεια κάθε φορά. Θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι και για το μέλλον, όπως τώρα που στερηθήκαμε ελευθερίες που φαινόταν αδιανόητο ότι θα της στερηθούμε, γιατί αναγκαστήκαμε να το κάνουμε. Η ελευθερία είναι αγαθό που δεν είναι αυτονόητη. Θέλει κόπο!
Να σας περάσω στο πιο «ανθρώπινο» κομμάτι, αν θέλετε, γιατί μιλάμε για τους ανθρώπους κι οι σχέσεις πλέον έχουν γίνει επιφανειακές, μονοδιάστατες… Θα ήθελα να μου πείτε στις ανθρώπινες σχέσεις, αν υπάρχει και βλέπετε κάτι το οποίο πάει «λάθος» για εσάς εν έτει 2022.
Δεν είναι θέμα «λάθους». Είναι θέμα ιστορίας και χρόνου. Θα επανέλθουν τα πράγματα. Εμείς επί σειρά ετών πορευτήκαμε με διάφορες ιδεολογίες, με διάφορα σύμβολα, διάφορες σημαίες, φλάμπουρα… Ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς. Αλλά κάναμε ένα «λάθος». Μπερδέψαμε τις ιδεολογίες, τις ιδέες με τα ιδανικά. Ξέρετε το ιδανικό, είναι μεγάλη υπόθεση. Είναι η ελευθερία, είναι η ισότητα, είναι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Εμείς βάλαμε την ιδεολογία πάνω από όλα, ο καθένας στον «κόσμο» του. Ερμηνείες δογματικές του κόσμου, όχι ότι δεν αλλάζουν, ίσα, ίσα είναι για να αλλάζουν οι άνθρωποι κι οι ιδεολογίες που κάποιες φορές μας κρατάνε πίσω. Μην μας παρασύρει ότι ευαγγελίζονται άλλα πράγματα. Μας κρατάνε δέσμιους. Πρέπει να πάμε ένα βήμα μπροστά. Δεν ξέρω αν έχετε προσέξει ότι υπάρχει μία στροφή προς τη «συντήρηση» γενικότερα, το οποία δεν είναι ελληνικό φαινόμενο κι αυτό συμβαίνει διότι οι άνθρωποι αισθάνονται ανασφαλείς και πέραν από την πανδημία, έχουμε την περίπτωση του πολέμου, την περίπτωση της ενεργειακής κρίσης… Έχω την εντύπωση ότι θα ο κόσμος θα γίνει ακόμα πιο ανασφαλείς και θα στραφεί ακόμα πιο «συντηρητικά». Είναι ένα παιχνίδι του χρόνου αυτού όμως, γιατί τώρα οι άνθρωποι θέλουν πιο πολύ την ασφάλεια, παρά την ελευθερία, να το πω κάπως έτσι. Ακούγεται λίγο βαρύγδουπο, αλλά όταν τα βρίσκουμε σκούρα επιστρέφουμε στη «μάνα», στην παράδοση και αισθανόμαστε πιο «ζεστά». Δεν είμαστε τόσο τολμηροί. Είναι όμως ένα μικρό διάστημα το οποίο θα το περάσουμε. Δεν ανοιγόμαστε.
Μετά από μία τεράστια πορεία, μία μεγάλη καριέρα στο χώρο του θεάτρου, της τηλεόρασης, ποιο είναι αυτό που μετράει στο τέλος της ημέρας για εσάς; Κάνετε ακόμα ανασκοπήσεις;
Αυτό που μετράει πάνω από όλα είναι να αισθάνεσαι ήρεμος μέσα σου. Δεν είναι εύκολο πράγμα αυτό. Σας θυμίζει ότι ο Βάρναλης έλεγε στους «Μοιραίους» ένα στίχο που είναι σημαντικός: “ Ω! πόσο βάσανο μεγάλο το βάσανο είναι της ζωής! Δηλαδή τον τρόπο και την ποιότητα που ζεις. Όταν λέμε που ζεις, εννοούμε πώς σκέφτεσαι και πώς αισθάνεσαι. Αυτό είναι ένα προσωπικό καθημερινό στοίχημα και προσπαθώ να το κάνω όσο μεγαλώνω ακόμα μεγαλύτερο κάθε φορά και ο απολογισμός μου δεν είναι καλλιτεχνικός. Αυτό θα τα κρίνει ο χρόνος και το μέλλον. Ο απολογισμός μου θέλω να είναι προσωπικός κι αυτό με νοιάζει. Μέχρι στιγμής τα έχω ψιλο- καταφέρει.
Και τέλος θα ήθελα να μου πείτε αν έχετε έρθει στην Κατερίνη, εκτός από δουλειά, ώστε να δείτε κάποια από τα μέρη μας και να μου πείτε κάποια από τα νέα σας σχέδια…
Τόσα χρόνια λόγω των παραστάσεων, έχω κάτσει κάποιες μέρες, αλλά για να είμαι ειλικρινής δεν έχω κάποια συχνή επαφή. Φυσικά όμως έχω παίξει πάρα πολλές φορές στο θέατρο. Το χειμώνα θα κάνουμε το «Οικόπεδα με Θέα» του David Mamet στο Θέατρο Άνεσις και αυτός είναι ο σχεδιασμός για το άμεσο μέλλον. Για το απώτερο, θα δούμε!
Οι ειδήσεις της Πιερίας με ένα κλικ.