Μια βραβευμένη Πανευρωπαϊκά ιδέα, για «εναλλακτική εκπαίδευση» (και) από τα Εκπαιδευτήρια Πλάτων
Για τους γονείς, αντί να αντιστέκονται στα κοινωνικά μέσα και στο Διαδίκτυο, υπάρχουν επιστήμονες που τους προτρέπουν να αφήσουν τα παιδιά τους να αγκαλιάσουν την τεχνολογία και να τα παρέχουν εφόδια ώστε αυτή να παραμείνει στη ζωή τους προετοιμάζοντάς τα για το μέλλον τους
Τη 2η θέση, ανάμεσα σε δεκάδες συμμετοχές, κατέλαβε το Εκπαιδευτικό Παιχνίδι «Enchanted Crystals», το οποίο δημιουργήθηκε μέσα από συνεργασία σχολείων της Ευρώπης με τη συμμετοχή των Εκπαιδευτηρίων «Πλάτων». Η συμμετοχή ενός σχολείου από την Πιερία θα μπορούσε να αποτελεί από μόνη της «είδηση» για την περιοχή μας, αλλά μέχρι την βράβευση, έπρεπε να προηγηθεί η στόχευση του «εγχειρήματος», η σύλληψη της ιδέας και τελικά η υλοποίησή της μετά από δύο χρόνια δουλειάς και συνεργασίας με εκπαιδευτικά ιδρύματα ακόμη τριών χωρών πολύ πιο προηγμένων σε εκπαιδευτικές πρακτικές.
Έλληνες, Γερμανοί, Βρετανοί και Πορτογάλοι εκπαιδευτικοί, κατάφεραν να διακριθούν για το Εκπαιδευτικό Παιχνίδι «Enchanted Crystals» (Μαγεμένοι κρύσταλλοι), το οποίο δημιούργησαν για συσκευές τηλεφώνου και λάπτοπ. Συγκεκριμένα, η εφαρμογή που παρουσίασαν, κατετάγη στη 2η θέση στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+ «LOOKING FOR ENHANCEMENT OF VIRTUAL ENVIRONMENTS FOR LEARNING (LEVEL)» και το βραβείο παρέλαβαν, πριν λίγες μέρες ο David Farrell, καθηγητής στο Glasgow Caledonian University και ο Σπυρίδων Μπλάτσιος από τα Εκπαιδευτήρια «Πλάτων»
Οι γονείς, αντί να αντιστέκονται στα κοινωνικά μέσα και στο Διαδίκτυο, υπάρχουν επιστήμονες που τους προτρέπουν να αφήσουν τα παιδιά τους να αγκαλιάσουν την τεχνολογία και να τους παρέχουν τα εφόδια ώστε αυτή να παραμείνει στη ζωή τους προετοιμάζοντάς τα για το μέλλον τους. Στην Ελλάδα –σε μια «πρωτόγονη» τεχνολογικά περιοχή της Ευρώπης»- δεν έχουμε αντιληφθεί όλοι (και σίγουρα όχι πλήρως) πως το διαδίκτυο και οι συσκευές εισόδου σ’ αυτό (κινητά τηλέφωνα, τάμπλετ, υπολογιστές) δεν αποτελούν τον «διάβολο» που μόνο «αποξενώνει» τα παιδιά, αλλά (και) έναν «άγγελο» που μπορεί να ανοίξει τις πύλες στην γνώση, στην πληροφορία, αλλά και στην ψυχαγωγία (με την κυριολεκτική έννοια του όρου).
Με αφορμή την βράβευση των Εκπαιδευτηρίων «Πλάτων» για το Εκπαιδευτικό παιχνίδι “Enchanted Crystals” και κάνοντας μια «γρήγορη» έρευνα στο διαδίκτυο, «έπεσα» σε συναρπαστικές απόψεις ειδικών σχετικά με την αναγκαιότητα εξοικείωσης των παιδιών με την τεχνολογία. Στην αρχή η ανάγνωση αυτών των απόψεων, μου φάνηκαν αρκετά «αιρετικές», όμως τελικά είναι η άλλη όψη του νομίσματος και σίγουρα όχι εκείνη που επιμένουμε να βλέπουμε ως «πρωτόγονοι» στις νέες τεχνολογίες.
Μια ενδιαφέρουσα τοποθέτηση (από τις πολλές που μπορεί να βρει κάποιος για το θέμα) είναι ένα σχόλιο για το βιβλίο του Jordan Shapiro*: «Το παιχνίδι είναι καθήκον των παιδιών και αποτελεί τη βασική δραστηριότητά τους ως παιδιά. Παιχνίδι δεν σημαίνει χρόνος χωρίς μάθηση αλλά διασκέδαση με μάθηση (…) Ο Jordan Shapiro αναφέρεται στους πλέον γνωστούς βιβλιογραφικούς όρους μάθηση βασισμένη στο ψηφιακό παιχνίδι (game-based learning) και παιχνιδοποίηση (gamification) όπου αποτελούν για πολλούς εκπαιδευτικούς και γονείς προκλήσεις που θα πρέπει να εντάξουν στη μαθησιακή διαδικασία.
Σε άρθρο του στο «Forbes» υποστηρίζει πως (ακόμη) και τα γνωστότερα παιχνίδια που δεν έχουν δημιουργηθεί για εκπαιδευτικούς σκοπούς όπως τα σύγχρονα Angry Birds και το κλασικό και παλιό Pac Man ή Super mario, μαθαίνουν στα παιδιά δεξιότητες. Δεξιότητες βασικές όπως η σταδιακή πρόοδος, η επίλυση διάφορων προβληματικών καταστάσεων, οι κανόνες αλλά και οι λύσεις που βρίσκουν για να μπορέσουν να αλλάξουν επίπεδο. Τα παιδιά συζητούν με τους φίλους τους για το παιχνίδι και για τις νέες μεθόδους που βρίσκουν για να ξεκλειδώσουν πίστα με αποτέλεσμα έμμεσες δεξιότητες όπως αυτές που αναφέραμε παραπάνω να γίνονται πιο άμεσα κατανοητές. Το ίδιο συμβαίνει και όταν η μάθηση γίνεται μέσα από ένα παιχνίδι και οι εκπαιδευτικοί στόχοι βρίσκονται «κρυμμένοι» μέσα σε αυτό.» Με λίγα λόγια, αντί να αντιστεκόμαστε στα κοινωνικά μέσα και στο Διαδίκτυο, ο Jordan Shapiro λέει στους γονείς πώς να αγκαλιάσουν την τεχνολογία, ώστε αυτή να παραμείνει στη ζωή των παιδιών τους και να τα προετοιμάσουν για το μέλλον τους.
Από τη θεωρεία στην πράξη μέσω… «Πλάτωνος»
Και αν όλα αυτά για κάποιους κατατάσσονται στην σφαίρα της θεωρίας, υπάρχουν και εκείνοι που επιχειρούν να τα εφαρμόσουν στην πράξη και να τα προσφέρουν δωρεάν στους μαθητές του κόσμου (ελέω διαδικτύου).
Τέσσερα εκπαιδευτικά ιδρύματα, από τη Γερμανία, την Πορτογαλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελλάδα, κατάφεραν να δημιουργήσουν το δικό τους διαδικτυακό παιχνίδι με τίτλο “Enchanted Crystals” το οποίο πολύ εύκολα μπορεί να εγκατασταθεί σε κινητό τηλέφωνο ή τάμπλετ, καθώς είναι διαθέσιμο τόσο για συσκευές Android όσο και iOs από το Google Play και το App Store αντίστοιχα. Από την Ελλάδα στο διετές ερευνητικό πρόγραμμα το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Erasmus+ και από το Βρετανικό κράτος, συμμετείχαν μόνο τα Εκπαιδευτήρια «Πλάτων»
«Το συγκεκριμένο πρόγραμμα έφερε σε επαφή προγραμματιστές παιχνιδιών, καθηγητές και ερευνητές από τέσσερεις Ευρωπαϊκές χώρες, με κοινό σκοπό να δοκιμάσουν έναν εναλλακτικό τρόπο εκπαίδευσης των νεαρών μαθητών στα μαθηματικά», αναφέρει ο εκπαιδευτικός των Εκπαιδευτηρίων «Πλάτων» και υποψήφιος διδάκτορας Εφαρμοσμένης Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Σπύρος Μπλάτσιος
Όπως τονίζει ο κ. Μπλάτσιος, η ιδέα τού παιχνιδιού βασίστηκε σε πρόσφατες έρευνες οι οποίες καταδεικνύουν πως οι μαθητές που βασίζονται στη μνήμη τους για να εκτελέσουν βασικές αριθμητικές πράξεις αντί να χρειάζεται να επεξεργαστούν την απάντηση, έχουν καλύτερες επιδόσεις στις μαθηματικές δοκιμασίες, καθώς και στο ό,τι οι δεξιότητες που αναπτύσσουν στα μαθηματικά οι μαθητές συσχετίζονται άμεσα με τα επόμενα επιτεύγματά τους. «Για αυτό όσο νωρίτερα εμφανίσουν τις δεξιότητες αυτές τόσο καλύτερη θα είναι η πορεία τους ως μαθητές», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Το “Enchanted Crystals”, όσο «απλή ιδέα» και αν φαντάζει, χρειάστηκε να συνεργαστούν πολλοί άνθρωποι, ώστε να τεθεί σε εφαρμογή και εν τέλει να διακριθεί. Στη σχεδίαση του παιχνιδιού συμμετείχαν εκπαιδευτικοί διαφόρων βαθμίδων καθώς και εκπαιδευτικοί ειδικής αγωγής. Το παιχνίδι σχεδιάστηκε να παίζεται σε κινητά τηλέφωνα και tablet και ο βασικός λόγος είναι ότι σήμερα τα περισσότερα παιδιά έχουν άμεση πρόσβαση σε αυτές τις συσκευές στο σπίτι τους.
Από εκπαιδευτικής απόψεως το παιχνίδι “Enchanted Crystals” αποτελεί έναν εναλλακτικό τρόπο μελέτης για τους μαθητές. «Αντί ο εκπαιδευτικός να δίνει φύλλα εργασίας στους μαθητές μπορεί να τους δώσει μια πρόκληση να παίξουν το παιχνίδι», σημειώνει ο κ. Μπλάτσιος.
Από άποψη εργονομίας ο παίκτης μπορεί να ρυθμίσει την ταχύτητα του παιχνιδιού, αλλά και το επίπεδο της δυσκολίας του, κάνοντας το έτσι κατάλληλο για μαθητές διαφόρων βαθμίδων. Παράλληλα η ομάδα εργασίας που υλοποίησε την ιδέα, φρόντισε και για μια (μη ηλεκτρονική) έκδοση του παιχνιδιού, αλλά με κάρτες. Η συγκεκριμένη έκδοση, απευθύνεται σε μαθητές ειδικής αγωγής.
Με λίγα λόγια, το «Enchanted Crystals» δίνει ασκήσεις μαθηματικών στα παιδιά, χωρίς (ενδεχομένως) οι παίκτες να αντιλαμβάνονται πως… κάνουν μάθημα! Σε αυτό το παιχνίδι οι παίκτες πηγαίνουν σε μια περιπέτεια σε ένα μαγικό σχολείο, όπου τα μαθηματικά είναι μαγεία. Κάνοντας τα ξόρκια με τη βοήθεια αριθμητικών πράξεων στην οθόνη της συσκευής τους με το δάχτυλό τους, οι παίκτες εξασκούνται στα μαθηματικά ενώ παράλληλα βιώνουν ένα συναρπαστικό παιχνίδι.
«Φυσικά ο καλύτερος τρόπος για να βιώσει κάποιος τον κόσμο των Enchanted Crystals είναι να παίξει και ο ίδιος το παιχνίδι», συμπληρώνει ο κ. Μπλάτσιος, υποστηρίζοντας πως «το σενάριο του μπορεί να βοηθήσει να βυθισθείτε στον κόσμο των Enchanted Crystals, και να κάνετε την εξάσκηση μαθηματικών διασκέδαση»… και δεν έχει καθόλου άδικο, αφού πολύ εύκολα μπορεί να «κολλήσει» ακόμη και ενήλικας «παιδεύοντας» το μυαλό του.
*Ο Jordan Shapiro είναι διάσημος Αμερικανός διανοούμενος και συγγραφέας. Τα άρθρα του στο Forbes για την παγκόσμια εκπαίδευση, τη μάθηση μέσω του ψηφιακού παιχνιδιού, των παιδιών και του πολιτισμού διαβάστηκαν από περισσότερους από 5 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Είναι διεθνής ομιλητής και σύμβουλος, θιασώτης μιας νέας εκπαιδευτικής προσέγγισης που συνδυάζει την ψυχολογία, τη φιλοσοφία και την οικονομία με «απρόβλεπτους» τρόπους.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
