Το 1959 ο πρώτος υπουργός πολιτισμού της Γαλλίας, André Malraux,, σε μία ομιλία του αφιερωμένη στην Ελλάδα ανέφερε χαρακτηριστικά ότι ο Πολιτισμός δεν κληρονομείται, κατακτάται.
Πρόκειται για μία φράση η οποία 64 χρόνια αργότερα παραμένει εκκωφαντική και θέτει προβληματισμούς και ερωτήματα
Ποια είναι η σχέση μας με τον Πολιτισμό ; Πως τον εκλαμβάνουμε ως κοινωνία και πως τον καλλιεργούμε στην περιφέρεια;
Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα είναι πολυδιάστατη καθώς επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες.
Αδιαμφισβήτητα, έχουμε στα χέρια μας ένα τεράστιο κεφάλαιο πολιτιστικού πλούτου το οποίο το έχουμε κληρονομήσει από τους προγόνους μας. Ο τρόπος σκέψης, η φιλοσοφία, η λαϊκή παράδοση και τα μνημεία αποτελούν την παρακαταθήκη των παλαιότερη γενεών. Μια παρακαταθήκη σημαντική εάν όχι μοναδική!
Ο Πολιτισμός όμως, ως μια ευρεία έννοια δεν νοείται περιοριστικά ως κάτι το οποίο κληρονομείται από γενιά σε γενιά. Έχει έναν δικό του χαρακτήρα που αντιπροσωπεύει το παρόν. Την σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία η οποία αποτελεί καθρέφτη της κοινωνίας μας. Μέσω της τέχνης, μπορεί να καταλάβει κανείς την ποιότητα του πολιτιστικού και βιοτικού επιπέδου ενός λαού!
Δυστυχώς όμως τα δεδομένα του πολιτισμού σε ένα περιφερειακό επίπεδο έχουν αλλάξει σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Ζώντας μέσα σε μία κοινωνία η οποία έχει αναπτύξει ταχύτατους ρυθμούς, και πολλαπλά κανάλια επικοινωνίας και δικτύωσης μεταξύ των μελών της, ο παραδοσιακός τρόπος λειτουργίας των πολιτιστικών φορέων της περιφέρειας έχει αλλάξει ριζικά.
Παρατηρείται μία πληθώρα πλέον οργανισμών και πολιτιστικών συλλόγων οι οποίοι ασχολούνται με την τέχνη και τον πολιτισμό, πολλές φορές όμως το κάνουν με έναν τρόπο επιφανειακό όποιος οδηγεί σε έναν αθέμιτο και καταστροφικό ανταγωνισμό.
Ο ανταγωνισμός αυτός οφείλεται στο γεγονός πως τα περισσότερα φεστιβάλ στην περιφέρεια δεν μπορούν να διατηρήσουν την οικονομική βιωσιμότητα τους και οδηγούνται στην κατάρρευση και πολλές φορές στον πρόωρο θάνατο τους εξαιτίας των οικονομικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν. Στον βωμό της οικονομικής τους επιβίωσης διοργανώνουν εκδηλώσεις οι οποίες έχουν ως αποκλειστικό στόχο την συγκέντρωση πόρων και όχι την ανάδειξη του πολιτισμού.
Παρατηρούμε λοιπόν πως οι φορείς οι οποίοι ενεργούν ασχολούνται ενεργά με τον πολιτισμό έχουν χάσει το όραμα τους και έχουν ξεχάσει τους στόχους τους οποίους υπηρετούν.
Είναι αλήθεια ότι οι πόροι που χρειάζονται για να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία ενός φεστιβάλ είναι ιδιαίτερα υψηλοί , και πολλές φορές αποτρεπτικοί. Η πολιτιστικοί φορείς έχουν αναπτύξει ένα υβριδικό μοντέλο λειτουργίας. Για να καλύψουν τα έξοδα τους απευθύνονται αφενός στην πολιτεία δηλαδή την περιφέρεια, τους δήμους και το κράτος. Υποστηρίζονται και από την κοινωνία, τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις τοπικές επιχειρήσεις, όλους αυτούς τους οποίους ονομάζουμε χορηγούς.
Οι χορηγοί είναι αυτοί οι οποίοι στηρίζουν έμπρακτα και δίνουν την δυνατότητα να υλοποιηθούν οι δράσεις.. Δίνουν το παράδειγμα στην κοινωνία ακολουθώντας τα πρότυπα της αρχαίας Αθήνας με το θεσμό της χορηγίας όπου ήταν υποχρεωτική τότε για τους πιο εύκολους πολίτες. Η κοινωνία αποδεικνύει ότι αποτελεί αρωγό στην προσπάθεια προώθησης και στήριξης του πολιτισμού..
Στη συνέχεια υπάρχουν τα χρηματοδοτικά προγράμματα τα οποία αφορούν όλα τα εργαλεία, κρατικά και ευρωπαϊκά τα οποία μπορούμε να διεκδικήσουμε με στόχο να κερδίσουμε χρηματοδότηση. Είναι βέβαια μεγάλη επιτυχία πως τα τελευταία δύο χρόνια το φεστιβάλ Ολύμπου κατόρθωσε να κερδίσει μέσα από αυτά τα προγράμματα το ποσό των 25.000 € ένα ποσό το οποίο ασφαλώς και δεν επαρκεί για να καλύψει τα έξοδα του φεστιβάλ παρόλα αυτά αποτελεί σημαντική βοήθεια για την βιωσιμότητα του. Τα προγράμματα αυτά απαιτούν σχεδιασμό και τεχνογνωσία. Η διεκδίκηση πόρων μέσω χρηματοδοτήσεων και χρηματοδοτικών εργαλείων και προγραμμάτων θα αποτελέσει το βασικό μοντέλου επιχορήγησης των πολιτιστικών φορέων για το μέλλον.
Το φεστιβάλ Ολύμπου αποτελεί ένα παράδειγμα προς μίμηση . Ένας οργανισμός καθαρά πολιτιστικός ο όποιος έχει διανύσει μισό αιώνα ζωής και έχει αποδείξει ότι υποστηρίζεται από ανθρώπους που στόχο έχουν την ανάδειξη του πολιτισμού.
Τους πόρους τους οποίους συγκεντρώνει τους χρησιμοποιεί για να συντηρήσει, να αναδείξει τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς της Πιερίας και ταυτόχρονα να τα συνδέσει με την σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία. Θεωρεί ότι πρέπει να προσφέρει τη δυνατότητα σε όλους και όλες να γνωρίσουν την ιστορία του τόπου στον οποίο ζουν, να αγαπήσουν τα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς και να τα δώσουν ζωή μέσα από δράσεις πολιτισμού. Τα τελευταία χρόνια το φεστιβάλ πραγματοποιεί τις εκδηλώσεις τους και σε νέους χώρους και τοποθεσίες. Πολλές από αυτές κρύβουν μία ιδιαίτερη ιστορική αξία και σημασία, όπως για παράδειγμα το κάστρο του Πλαταμώνα, η αρχαία Πύδνα, τα Λείβηθρα.
Η καλλιτεχνική του επιτροπή οργανώνει ένα πρόγραμμα το οποίο αποσκοπεί στον εμπλουτισμό του από όλες τις εκφάνσεις της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας. Εμπεριέχει όλα τα είδη του θεάτρου και όλα τα είδη της μουσικής. Οργανώνει αρχαιολογικές ομιλίες Και αρχαιολογικούς περιπάτους. Συστήνει στο κοινό νέους και παλιούς καλλιτέχνες σκηνοθέτες, ηθοποιούς τραγουδιστές και εικαστικούς. Αναπτύσσει βιωματικά εργαστήρια για νέους και μεγάλους αφορούν τόσο την τέχνη του ψηφιδωτού όσο την φωτογραφία και το θέατρο.
Εύλογα καταλήγει λοιπόν κανείς στο συμπέρασμα πως αυτός ο οργανισμός εξυπηρετεί έναν ιδιαίτερο σκοπό. Να προσφέρει σε ένα περιφερειακό επίπεδο μακριά από την πρωτεύουσα την δυνατότητα στους πολίτες και στην τοπική κοινωνία να γνωρίσουν από κοντά όλα τα είδη τέχνης.
Ο θεσμός της τιμώμενης χώρας όποιος έχει αναπτυχθεί την τελευταία δεκαετία και λίγο παραπάνω δίνει τη δυνατότητα σε ένα περιφερειακό φεστιβάλ να συνομιλεί στο ανώτατο διακυβερνητικό και πολιτιστικό επίπεδο με άλλες χώρες. Πρέσβεις, διπλωμάτες και καλλιτέχνες ξένων χωρών επισκέπτονται την περιοχή μας και αναπτύσσουν ένα διαπολιτισμικό διάλογο μεταξύ κρατών, κοινωνιών και πολιτών.
Το μεγαλύτερο κεφάλαιο όμως ενός πολιτιστικού οργανισμού είναι το ανθρώπινο κεφάλαιο. Αφορά όλους αυτούς τους ανθρώπους οι οποίοι τον πλαισιώνουν. Είναι οι εθελοντές οι οποίοι αφιερώνουν με πολύ κόπο και μεράκι τον ελεύθερο τους χρόνο στον Πολιτισμό! Φέτος το φεστιβάλ Ολύμπου υποστηρίχθηκε από 150 εθελοντές! . Οι αφανείς ήρωες που κουβαλούν καρέκλες, στήνουν εξέδρες και εξυπηρετούν τους θεατές σε όλες τις εκδηλώσεις του φεστιβάλ.
Οι δράσεις του πολιτισμού λειτουργούν πολλαπλασιαστικά και προκαλούν μία αλυσιδωτή αντίδραση προς την κοινωνία.
Ο πολιτισμός δεν κληρονομείται, κατακτάται. Για να κατακτηθεί όμως απαιτεί ενέργεια, δράσης και κόπο ανθρώπων οι οποίοι πιστεύουν πως υπηρετούν θεσμούς που παρέχουν κοινωνικό έργο. Το περιβάλλον ενός πολιτιστικού οργανισμού αποτελεί το μικρόκοσμο της κοινωνίας της οποίας ζούμε.
Οι ειδήσεις της Κατερίνης και της Πιερίας με ένα κλικ.
