Άρθρο γνώμης
Του Δημητρίου Δημηνά
Δικηγόρου
Με τον όρο «χάσμα των γενεών» εννοούμε την απόσταση που χαρακτηρίζει τις δύο γενεές κάθε εποχής, τους μικρότερους και μεγαλύτερους στην ηλικία, ως προς τις αντιλήψεις για την ζωή, τον τρόπο σκέψεως, τις πεποιθήσεις, τις ιδέες, και την εν γένει κοσμοθεωρία κάθε γενεάς.
Συνήθως παρατηρείται ένα αδιέξοδο και ένα κενό επικοινωνίας και ανταλλαγής απόψεων μεταξύ νέων και ωρίμων, που πολλές φορές φθάνει σε σημείο καχυποψίας και αντιπαλότητας, που αναιρεί κάθε προσπάθεια προσέγγισης και κατανόησης των μεν από τους δε.
Στα βασικότερα αίτια του χάσματος συγκαταλέγονται η διαφορά ηλικίας, η ψυχοσύνθεση, οι ασχολίες, τα ενδιαφέροντα και η γρηγορότερη ωρίμανση των σημερινών νέων, η ραγδαίως εξελισσόμενη και μεταλλασσόμενη εποχή μας, τα υπερσύγχρονα μέσα επικοινωνίας και ανταλλαγής απόψεων, η αμφισβήτηση και απαξίωση των παραδοσιακών πνευματικών και ηθικών αξιών και προτύπων εκ μέρους των νέων, η αναχρονιστική παιδεία και η ανταγωνιστική δομή της σύγχρονης κοινωνίας.
Το χάσμα μεταξύ των γενών υπήρχε ανέκαθεν, εμφανιζόμενο άλλοτε με ηπιότερη και άλλοτε εντονότερη μορφή. Όμως στις μέρες μας διευρύνεται εντονότερα σε σημείο, που να θεωρείται πλέον αγεφύρωτο. Στην κατάσταση αυτή συνέβαλε η επελθούσα απρόσμενη οικονομική κρίση, η εκτεταμένη ανεργία των νέων, η μεγαλύτερη μόρφωση και καλύτερη ενημέρωσή τους, δια του ευχερούς χειρισμού εκ μέρους τους των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, καθώς και η αδυναμία της πλειονότητας των μεγαλυτέρων να τους προσεγγίσουν και να επικοινωνήσουν μαζί τους.
Οι νέοι επιρρίπτουν την ευθύνη του διευρυνόμενου χάσματος στους μεγαλύτερους, κατηγορώντας τους ως υπαίτιους για την επελθούσα οικονομική και πνευματική κρίση, τα αδιέξοδα και το αβέβαιο μέλλον που τους παραδίδουν, για έλλειψη κατανόησης και επικοινωνίας, υποκρισία, ανειλικρίνεια, χρησιμοθηρία, συντηρητισμό, αναξιοκρατία και αδιαφορία για τα προβλήματα που τους απασχολούν. Οι μεγάλοι, από την άλλη, αιτιώνται τους νέους για έλλειψη σεβασμού, αδιαλλαξία, αντιδραστικότητα, ανευθυνότητα, αμοραλισμό, επιπολαιότητα, αφασία, ασυδοσία, αγλωσσία και άκριτη αμφισβήτηση των πάντων.
Το χάσμα και οι συγκρούσεις επιφέρουν πικρία, στεναχώρια, άγχος και απογοήτευση στις εκατέρωθεν γενεές, με απώτερη συνέπεια κάποιοι νέοι να εγκαταλείπουν την οικογενειακή εστία, να ρέπουν στην εγκληματικότητα ή τα ναρκωτικά, να εντάσσονται σε ομάδες αναρχικών και να δημιουργούν τεράστια προβλήματα στην οικογένεια και την κοινωνία.
Στις δυσμενείς συνθήκες υπό τις οποίες διαβιώνουν οι Έλληνες σήμερα επιβάλλεται ο επαναπροσδιορισμός των σχέσεων και η γεφύρωση του διευρυμένου χάσματος των δύο γενεών προς καλύτερη αντιμετώπιση των πολύπλοκων προβλημάτων που προκαλεί σε όλους η γενικότερη κρίση. Οι μεγαλύτεροι οφείλουν να μετριάσουν την ακαμψία και τον στείρο εγωισμό τους και να προσεγγίσουν με άδολη αγάπη και κατανόηση τους νέους, τείνοντας χείρα ειλικρινούς φιλίας και συμπαράστασης, προς υποβοήθησή τους στο ξεπέρασμα των κρίσιμων και ζωτικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν. Οι νεότεροι, από την άλλη πλευρά, πρέπει να επιδείξουν ανεκτικότητα, σεβασμό και κατανόηση στην διαφορετικότητα του τρόπου σκέπτεστε των μεγαλυτέρων με καλόπιστη διάθεση συνδιαλλαγής και ενσυναίσθηση.
Ο συγκερασμός της εμπειρίας, της σύνεσης και του αγωνιστικού παραδείγματος των ωριμοτέρων, με τον ενθουσιασμό, την ζωτικότητα, τις «φρέσκες» ιδέες και την οξύνοια των νεοτέρων, θα συμβάλλει αποφασιστικά στην ελαχιστοποίηση των διαφορών που τους χωρίζουν και στην από κοινού δυναμική αντιμετώπιση των όποιων δυσχερειών του παρόντος προς το συμφέρον και το καλό όλων.