Για την ανάπτυξη της περιοχής του Ολύμπου, του Βασίλη Μαμούρη

 Άρθρο γνώμης

Για την ανάπτυξη της περιοχής του Ολύμπου 

Του Βασίλη Μαμούρη*

Υποψηφίου Περιφερειακού Συμβούλου Πιερίας

Συνδυασμός «Κοιτάμε Μπροστά»

Η συζήτηση για την ανάπτυξη της περιοχής του Ολύμπου καλά κρατεί και έχει ενταθεί τα τελευταία χρόνια και λόγο της οικονομικής κρίσης.

Ενώ όμως βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο και «οι γύρω από τον Όλυμπο» υποψήφιοι έχουν ήδη αρχίσει να εκθέτουν τα προγράμματα τους και τα σχέδια τους για το βουνό, ελάχιστα μιλούν με ειλικρίνεια για την παρούσα κατάσταση και οι ουσιαστικές προτάσεις απουσιάζουν.

Μιλούν  για την προστασία του, για την ανάπτυξη των γύρω περιοχών, για την ανάδειξη των θρησκευτικών-πολιτιστικών του μνημείων, για την προβολή του φυσικού πλούτου και για τις δραστηριότητες πάνω στο βουνό. Το brand name Όλυμπος, ποιοτικός τουρισμός 365 ημέρες το χρόνο και άλλα όμορφα. Οι πάντες μιλούν για την προβολή του βουνού η οποία και θα ανεβάσει την ποιότητα και τον αριθμό των επισκεπτών με αποτέλεσμα την στήριξη της πρωτογενούς παραγωγής και των τουριστικών μονάδων.

Είναι σαφές ότι η Πιερία προσφέρει πολύ ποιοτικά προϊόντα και άριστες τουριστικές υπηρεσίες. Τι γίνεται όμως με το ίδιο το βουνό και την ευρύτερη περιοχή; Τι ακριβώς θέλουμε να προβάλουμε (ή και προβάλουμε ήδη) και πόσο έχει σχέση με την πραγματικότητα; Μπορούν αυτά που  θα αντικρίσουν οι επισκέπτες να ανταποκριθούν σε ότι θα τους υποσχεθούμε; Nα τους ικανοποιήσουν ώστε να μείνουν περισσότερες μέρες, να φύγουν ευχαριστημένοι, να ξαναρθούν και  να  διαφημίσουν την περιοχή  με τα καλύτερα σχόλια; Μήπως είμαστε ανέτοιμοι σε σύγκριση με άλλους προορισμούς της χώρας και του εξωτερικού; Πόσο τελικά απέχει η προβολή από την πραγματική εικόνα; Μήπως τελικά η πραγματική εικόνα αποτελέσει δυσφήμηση; Μήπως επιτέλους να παρουσιαστεί με ειλικρίνεια για να μπορέσει πραγματικά να αλλάξει;

Η εικόνα αυτή λοιπόν  στο σύνολό της και πέρα από την φυσική ομορφιά, περιέχει:  Έλλειψη  πινακίδων πρόσβασης-ενημέρωσης για το βουνό, (στα χαμηλά και μέσα στους οικισμούς). Δρόμους πρόσβασης γεμάτους σκουπίδια και μικρές χωματερές. Λατομεία και πεδίο βολής. Ασυντήρητα ή κακοσυντηρημένα και μη προσβάσιμα κτίσματα θρησκευτικού-πολιτιστικού ενδιαφέροντος ( Μοναστήρια, ξωκλήσια, γεφύρια, νερόμυλους κ.α.). Μνημεία της φύσης χωρίς προβολή και προστασία. Ανύπαρκτες εισόδους ελέγχου και ενημέρωσης για τα ψηλά. Δασικούς δρόμους σε κακή κατάσταση. Καμία φύλαξη και τήρηση των κανόνων προστασίας του Δρυμού. Σημάνσεις στα μονοπάτια πολλών τύπων (μερικές απαράδεκτες), χωρίς ενιαία μορφή δικτύου. Ελάχιστους πιστοποιημένους Οδηγούς και Συνοδούς Βουνού. Κοινά μονοπάτια πεζοπόρων και κυνηγών. Καμία διαχείριση των επισκεπτών και ανύπαρκτα μέτρα πρόληψης για την ασφάλεια τους. Ασυντήρητα μονοπάτια στην δύσκολη αλπική ζώνη. Καταφύγια εγκαταλειμμένα στην καλή διάθεση και τον εθελοντισμό των διαχειριστών κ.α.

Έχουν υπάρξει σίγουρα στο παρελθόν δράσεις από κάποιους Φορείς  αλλά και  από Επαγγελματίες, Συλλόγους και Εθελοντές. Είχαμε έτσι τη δημιουργία του κέντρου επισκεπτών του Δρυμού, συντηρήσεις-βελτιώσεις σε κάποια καταφύγια δρόμους και μονοπάτια, διοργάνωση Αγώνων Ορεινού Δρόμου, δημιουργία τμήματος Συνοδών Βουνού στο ΔΙΕΚ Κατερίνης, εθελοντικούς καθαρισμούς δρόμων και μονοπατιών, πολλές ημερίδες, συνέδρια κ.α.

Μάλλον δεν αρκούν όμως για να κρατηθεί αυτό που αποκαλούμε «brand name», να στηριχθεί ο μύθος και η ιστορία του. Υπάρχουν  πολλά που πρέπει να διορθωθούν και να γίνουν, πάνω και γύρω από το βουνό, και προς το παρόν δεν ακούμε τίποτα για αυτά. Δεν βλέπουμε ουσιαστικές προτάσεις για δράσεις, για μελέτες και έργα.

Αντίθετα έχουμε πολλούς που υποστηρίζουν ακόμα μια ανάπτυξη που στηρίζεται σε χιονοδρομικά, τελεφερίκ, δρόμους ψηλά στο βουνό, μεγάλες εγκαταστάσεις και τελευταία, ελικόπτερα μέχρι τις ψηλότερες κορυφές. Ένα μοντέλο όμως του τύπου, «εύκολη κορυφή για πολλούς και ακριβές τουριστικές παροχές ψηλά στο βουνό για λίγους εκλεκτούς», είναι βέβαιο ότι θα καταστρέψει περιβαλλοντικά τον Όλυμπο και θα εξαφανίσει τον μύθο που τον έχει κάνει παγκόσμια γνωστό. Ακόμα και οικονομικά, ελάχιστα θα βοηθήσει την τοπική κοινωνία, μειώνοντας το χρόνο παραμονής του επισκέπτη στην ευρύτερη περιοχή, και δίνοντας κέρδη μόνο στις μεγάλες επιχειρήσεις που θα δραστηριοποιηθούν στο βουνό.

Τα τελευταία χρόνια η αύξηση του τουρισμού στην περιοχή είναι αποτέλεσμα και των ποιοτικών παροχών από τους παραγωγούς και επαγγελματίες της περιοχής. Πρέπει όμως πια απαραίτητα, να δώσουμε τις καλύτερες  παροχές-υπηρεσίες και σε όσους πρόκειται να κινηθούν προς τις ψηλότερες κορυφές αλλά και σε αυτούς που  θέλουν να κάνουν μια πρώτη επαφή με το μυθικό βουνό ή απλά να περιηγηθούν. Λόγο ακριβώς της  αύξηση των επισκεπτών πρέπει αυτές να οργανωθούν έτσι και έγκαιρα, ώστε  να μην αποτελέσουν αιτίες δυσφήμησης αλλά αντίθετα προβολής.

 Ενδεικτικά νομίζουμε ότι απαιτείται:

(Αντιγράφουμε από τις προτάσεις των Ορειβατικών-Φυσιολατρικών Συλλόγων Πιερίας όπως αυτές κατατέθηκαν στο πρόσφατο Αναπτυξιακό Συνέδριο για την Κεντρική Μακεδονία)

Πλήρη ενημέρωση των επισκεπτών για το βουνό, τις διαδρομές, τα καταφύγια, κ.τ.λ. όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Μέριμνα για την ασφάλεια και την ασφάλιση όσων πρόκειται να κινηθούν στα ψηλά και τη διάσωση τους σε περίπτωση ατυχήματος.

Δημιουργία συγκεκριμένων εισόδων για έλεγχο και  σωστή διασπορά-διαχείριση των επισκεπτών.

Βελτίωση και καθαρισμός των δασικών οδών προς το βουνό και γύρω από αυτό, καθώς και κίνηση των επισκεπτών στους δρόμους εντός του Δρυμού μόνο με Μέσα Μαζικής μεταφοράς και Ταξί.

Βελτίωση των υφιστάμενων καταφυγίων και κατασκευή νέων, ειδικά από την μεριά της Θεσσαλίας, καθώς βλέπουμε το βουνό συνολικά και όχι μόνο από την μεριά της Πιερίας.

Συντήρηση και σήμανση των μονοπατιών σύμφωνα με τη νέα Υπουργική Απόφαση και δημιουργία του Ενιαίου Δικτύου Μονοπατιών Ολύμπου.

Πιστοποίηση και επαγγελματική αναγνώριση για τους Οδηγούς και Συνοδούς Βουνού.

Έλεγχος, εποπτεία, ενημέρωση και βοήθεια από ειδικά εκπαιδευμένους Φύλακες του Δρυμού.

Καθορισμός της περιοχής άσκησης του κυνηγιού, κάτω από την Β και Γ ζώνη του βουνού, όπου βρίσκονται οι βασικές πεζοπορικές διαδρομές, και πριν τις καλλιέργειες .

Βελτίωση και ασφαλτόστρωση των δρόμων Παλαιά Λεπτοκαρυά-Λιτόχωρο και Δίον – Αγ, Κωνσταντίνος – Αγ. Βασίλειος – Αγ. Απόστολοι – Πέτρα στα πλαίσια της δημιουργίας μιας κυκλικής πορείας γύρω από τον Όλυμπο και σύνδεσης των εισόδων του Δρυμού.

Αξιοποίηση των εγκαταστάσεων του Παλαιού ψυχιατρείου Πέτρας και μετατροπής του σε Κέντρο Ορεινών Δραστηριοτήτων.

Απομάκρυνση του Πεδίου Βολής, διαμόρφωση του χώρου των Λατομείων και γενικά προστασία του περιβάλλοντος, της παράδοσης,  και της αισθητικής   της γύρω από τον Όλυμπο ζώνης και των οικισμών της.

Ευαισθητοποίηση και ενημέρωση μέσα από εκδηλώσεις – δράσεις και των πολιτών που δεν εμπλέκονται άμεσα, ώστε η προσπάθεια να στηριχθεί από το σύνολο του τοπικού πληθυσμού.

Όλα είναι συνθήκες και παροχές που βρίσκει, και απαιτεί πια, ο ενημερωμένος  τουρίστας επισκέπτης σε όλα τα Εθνικά Πάρκα. Κρίνονται  απαραίτητα για την διατήρηση του φυσικού κάλους και της ιστορίας του Ολύμπου και ταυτόχρονα για την αντιμετώπιση της αύξησης του αριθμού των επισκεπτών.

Πρώτα από όλα όμως και σαν βάση απαιτείται η  δημιουργία ενός  Θεσμικού Πλαισίου. Με άλλα λόγια η θέσπιση σχετικών νόμων και  διατάξεων με αρχή την Υπογραφή του Προεδρικού Διατάγματος για τον Όλυμπο. Ενός Προεδρικού Διατάγματος όπως υποβλήθηκε από το Φορέα Διαχείρισης Ολύμπου με τη σύμφωνη γνώμη και την στήριξη όλων των Φορέων Πιερίας και Λάρισας. Χωρίς αλλαγές και τροποποιήσεις, που μπορεί να αλλοιώσουν τα απαραίτητα περιβαλλοντικά στοιχεία που το χαρακτηρίζουν, αλλά και να δημιουργήσουν προβλήματα στην  συνεργασία όλων όσων εμπλέκονται. Το Προεδρικό διάταγμα είναι αυτό που θα ανοίξει το δρόμο στο Διαχειριστικό Σχέδιο Επισκεπτών και στην αλλαγή Νοοτροπίας της τοπικής κοινωνίας, κερδίζοντας τον χαμένο χρόνο,  προς την σωστή ανάπτυξη της περιοχής.

Όλα  τα πιο πάνω επίσης απαιτούν την ενίσχυση του Δασαρχείου, της Πυροσβεστικής και την  ισχυροποίηση των αρμοδιοτήτων του Εθνικού Δρυμού Ολύμπου. Πάνω από όλα όμως την πιο ενεργή συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Η αντίδραση και η συμμετοχή της σε κάθε Διαβούλευση με τη Κεντρική Εξουσία θα πρέπει να είναι συνεχής, ενώ  θα πρέπει να στηρίζει κάθε θετικό μέτρο για τον  τόπο,  χωρίς πολιτικές σκοπιμότητες  και νοοτροπίες του παρελθόντος…

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να οργανωθεί και να αγωνιστεί επιτέλους για ένα σύγχρονο μοντέλο ανάπτυξης. Ένα μοντέλο ανάπτυξης όχι αόριστο αλλά που θα βασίζεται σε Προγράμματα βασισμένα σε Νόμους και Κανόνες που θα προστατεύουν τον Φυσικό και Ιστορικό πλούτο του τόπου. Με τη συνεργασία όλων των Φορέων και κοντά στην τοπική κοινωνία.

Για  την Πιερία και τη ευρύτερη περιοχή του Ολύμπου…

*Ο Βασίλης Μαμούρης είναι Καθηγητής Φυσικής Αγωγής, Εκπαιδευτής στο ΔΙΕΚ Συνοδών Βουνού Κατερίνης, Μέλος και εκπρόσωπος των Ορειβατικών-Φυσιολατρικών Πιερίας, στη Συμβουλευτική Επιτροπή Ορειβατικών και Πεζοπορικών Δραστηριοτήτων (ΣΕΠΟΔ) για τον Όλυμπο.